Is het een trend? Het is in ieder geval hip, speltbrood eten. Maar wat is het eigenlijk en is het dan gezonder dan ‘gewoon’ brood? Waarom eet ineens heel Nederland spelt? Speltbrood, speltcrackers, speltspeltspeltspelt…
Nederland heeft speltbrood ontdekt als alternatief voor tarwebrood. Herontdekt eigenlijk, want van spelt (van nature een graan) werd al veel eerder brood gebakken dan van tarwe. Uit archeologisch onderzoek blijkt dat de mens dit familielid van de tarwe al minstens 9000 jaar geleden verbouwde.
Spelt achterklap
De roddels gaan dat spelt een soort wonderproduct is, vergelijk je het met gewoon tarwebrood. Spelt zou allerlei ziekten genezen, een superfood zijn dat barstensvol zit met vitaminen en andere waardevolle voedingsbestanddelen en het zou ook nog eens veel minder calorieën bezitten dan tarwe. De roddel dat spelt meer ‘langzame’ koolhydraten bevat en daardoor beter voor de lijn is dan tarwe, is helaas niet waar.
Spelt voordelen
Is er dan helemaal niets van waar? Is alles dan een dikke marketingtruc? Nou nee hoor, je bent niet helemaal genept…
Het grootste voordeel van spelt zit in de achterblijvende ontwikkelingen in tegenstelling tot tarwe. Tarwe is in West-Europa op afstand het populairste graangewas. Er is dus in de tussentijd veel meer onderzoek gedaan naar tarwerassen die voor landbouwers voordelig zijn. Je moet dan vooral denken aan meer opbrengst. Hoe meer kilo’s gewas per vierkante meter en per maand, hoe beter de boer af is. En dus zijn de veredelaars aan het werk geweest om tarwe te ontwikkelen die sneller groeit en per korenaar méér en grotere korrels geeft. Dat is uitstekend gelukt.
Maar die ontwikkeling heeft een schaduwzijde. Uit onderzoek van Wageningen University blijkt dat de rassen tarwe die momenteel in Nederland geteeld worden aanzienlijk minder voedingsstoffen bevatten dan de oudere en minder rendabele rassen. Met name de hoeveelheid eiwitten blijft in deze tarwe heel ver achter. Bij dat alles is de hoeveelheid calorieën onveranderd gebleven. Je krijgt dus met modern tarwebrood aanzienlijk minder bouwstoffen binnen per calorie dan pakweg vijftig jaar geleden. En dat geldt óók voor de volkoren variant.
Lekker spelt!
Dát is dus de echte reden waarom je beter speltbrood dan tarwebrood kunt eten: spelt is minder populair en is daardoor voor de voedingsgiganten nauwelijks interessant. Het wordt dus vrijwel uitsluitend gebakken door goede bakkers, die niet alleen doorgaans minder broodverbeteraars en andere onwelkome toevoegingen door hun brooddeeg mengen, maar ook nog eens hun ambachtelijke vakmanschap meebrengen. Speltbrood is dus gewoon lékkerder en bevat meer voedingstoffen!
Spelt glutenvrij?
Nog 1 vaak gehoorde mythe om uit de wereld te helpen. Spelt is NIET glutenvrij! Niet? Nee! Spelt is namelijk ook een tarwesoort. Wel een oude tarwesoort met minder gluten maar zeker niet glutenvrij. Voor mensen met een allergie of intolerantie voor tarwe is spelt een uitkomst maar mensen met een glutenintolerantie moeten doorgaans alle glutenbevattende granen vermijden.
Zelf ben ik gek op brood en gelukkig niet allergisch voor gluten. Vanuit mijn gezonde oogpunt eet ik het liefst een brood met meer voedingstoffen. Die calorieën die erin zitten krijg je toch wel binnen, welk broodsoort je ook eet. Dus goed donker brood en af en toe een speltbrood vindt ik heerlijk! Wat is jouw broodgewoonte en opvatting over spelt?